H Κρήτη, το Ρέθυμνο και τα Χανιά ως καλοκαιρινοί προορισμοί

Η Κρήτη είναι ο τόπος της καταγωγής μου. Η φωτογραφία στην οποία ο παππούς μου μαζί με άλλους Κρητικούς πλαισιώνει τον Ελευθέριο Βενιζέλο λίγες ώρες πριν την επανάσταση στο Θέρισο είχε από την παιδική μου ηλικία δώσει στο νησί ηρωικές και μυθικές διαστάσεις. Στη πορεία της ενηλικίωσης μου η σημερινή Κρήτη, ήρθε να προσθέσει την σύγχρονη «μυθολογία» της στη σχέση μου με το νησί και τους ανθρώπους του. Οι διακοπές μου μοιράζονται ανάμεσα στους δύο πόλους της Δυτικής Κρήτης. Τα Χανιά και το Ρέθυμνο.

Κατάγομαι από το Ρέθυμνο και συγκεκριμένα από ένα χωριό του Μυλοποτάμου, την Αρχαία Ελεύθερνα στους βόρειους πρόποδες του Ψειλορείτη. Εκεί πριν από 16 χρόνια ο τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου της Κρήτης ξεκίνησε μια ανασκαφή που έφερε στο φως τα ερείπια μιας αρχαίας νεκρόπολης των γεωμετρικών και αρχαικών χρόνων.

Δεν θα μπορούσα λοιπόν παρά να ξεκινήσω το οδοιπορικό μου από την επίσκεψη στην ανασκαφή. Δίπλα στα χωριά της ανασκαφής οι Μαργαρίτες ένα κεφαλοχώρι με σπουδαία πολιτιστική και καλλιτεχνική παράδοση, με εργαστήρια θαυμαστής αγγειοπλαστικής και με τα γνωστά Μπουντάλια έναν ερασιτεχνικό θίασο, τις παραστάσεις του οποίου θα ζήλευαν πολλοί καλλιτέχνες. Το καλοκαίρι όμως δε μπορεί να φυλακιστεί στο άγριο ορεινό τοπίο και στο Ρέθυμνο οι αμμουδιές συναγωνίζονται η μία την άλλη.

Ξεκινάω από τη λίμνη του Πρέβελη στις εκβολές του Μέγα Ποταμού εκεί όπου καταλήγει το περίφημο Κουρταλιώτικο Φαρράγι. Τα Μπαλί με το εξωτικό του όνομα, ο Πλατανιάς, το Αμμούδι είναι μερικές μόνο από τις παραλίες νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου που αξίζει τον κόπο να επισκεφθείς.

Και βέβαια η πόλη του Ρεθύμνου σφραγισμένη από τη Βενετική κυριαρχία με τον αέρα και τη φινέτσα της δυτικής αρχιτεκτονικής, με το επιβλητικό κάστρο της Φορτέτζας και το ενετικό λιμάνι που είναι μια ζωγραφιά.

Μια αντίστοιχη ζωγραφιά λίγο μεγαλύτερη σε έκταση είναι το λιμάνι των Χανίων και τα γραφικά σοκάκια του, η παλιά πόλη, το Κουμ-καπί με τα φοιτητικά στέκια και την απίστευτη ζωντάνια του, το Ακρωτήρι με τους τάφους των Βενιζέλων και την υπέροχη θέα.

Αφήνοντας πίσω τον αστικό ιστό, οι παραλίες στα Χανιά είναι η μία καλύτερη από την άλλη, είτε κοντά στην πόλη, το Μαράθι και ο Πλατανιάς, είτε μακρύτερα. Η πιο απομακρυσμένη παραλία από τα Χανιά που αξίζει τον κόπο και το ταξίδι είναι το Ελαφονήσι με τη ροζ άμμο, τους αμμόλοφους και το κρυστάλλινο νερό. Και βέβαια η Παλαιόχωρα, όταν δε φυσάει, ο Μπάλος, η Φαλάσαρνα.

Στην Κρήτη ο τουρισμός δεν τα σάρωσε όλα. Όπου κι αν πάει κάποιος για φαγητό σε ταβερνάκι, ή εστιατόριο, φτηνό η ακριβό, τουριστικό ή αυθεντικό, μετά το τέλος του φαγητού έρχεται κέρασμα η παγωμένη τσικουδιά με τα γλυκά ή το παγωμένο καρπούζι. Μόνο στη Κρήτη θα φάει κανείς χοχλιούς (σαλιγκάρια) μαγειρεμένα με τόση νοστιμιά. Μόνο στη Κρήτη θα φάει κανείς αχινοσαλάτα πραγματική και γαμοπίλαφο με τη μυρωδιά της στάκας. Και βέβαια μόνο στη Κρήτη θα ακούσει κανείς καθώς συνομιλεί και συναλλάσσεται με τους ανθρώπους, όχι κάποια συμβατική απάντηση αλλά μαντινάδα, έμμετρο στίχο με χιούμορ, πονηριά και γλύκα.

Αν ψάχνετε για ομορφιά, για εναλλαγές, για αυθεντικούς φιλόξενους ανθρώπους η Κρήτη είναι ο προορισμός σας.

H Μετανάστευση του Επιστημονικού Δυναμικού και η Γενιά των 700 Ευρώ

Μια καινούργια μάστιγα αποδημίας φαίνεται να πλήττει και πάλι τον τόπο μας θυμίζοντας τις παλιότερες δεκαετίες του ’50 και του ΄60. Δεν είναι όμως σήμερα οι ανειδίκευτοι gastarbeiter που εγκαταλείπουν τη χώρα για να ζήσουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. Είναι ένα καινούργιο επιστημονικό και επαρκώς καταρτισμένο προλεταριάτο που αφού έχασε την εφηβεία του κυνηγώντας το όνειρο της επιτυχίας στις Πανελλήνιες Εξετάσεις υπερχρεώνοντας τον οικογενειακό προϋπολογισμό, οδηγείται αναγκαστικά σε αναζήτηση δουλειάς στο εξωτερικό, γιατί η χώρα μας αδυνατεί να το απορροφήσει και να του προσφέρει στοιχειωδώς αξιοπρεπείς όρους εργασίας.

Την ίδια στιγμή κάποιοι συνάδελφοί αυτών των νέων ανθρώπων που επιλέγουν να μείνουν στον τόπο τους ή δεν μπορούν να φύγουν, συγκροτούν την «γενιά των 700 ευρώ», αδυνατώντας να καλύψουν με αξιοπρέπεια τις καθημερινές ανάγκες διαβίωσής τους.

Η Ελλάδα λοιπόν «διώχνει» τα παιδιά της η τα «πνίγει» αποστερούμενη η ίδια ένα τεράστιο ανθρώπινο κεφάλαιο που είναι ίσως η σημαντικότερη δύναμη της στο στοίχημα του μέλλοντος.

Είναι βέβαιο ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι νέοι επιστήμονες που εγκαταλείπουν μαζικά σήμερα την χώρα δεν θα επιστρέψουν, αλλά θα σταδιοδρομήσουν και θα προσφέρουν τη γνώση τους κατ’ αρχήν σε μια από τις 24 εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα τους αφομοιώσει και θα τους αξιοποιήσει.

Πόσο μέλλον μπορεί να έχει η χώρα με αυτή την αφαίμαξη του ανθρώπινου δυναμικού της, η με την καθήλωση όσων παραμένουν, χωρίς προοπτική προκοπής και εξέλιξης;
Η χώρα χρειάζεται τομές που θα σαρώσουν τις αγκυλώσεις και τα κατεστημένα του χθες, αλλά και τη νέα εφιαλτική πραγματικότητα που διαγράφεται. Για να σταματήσει αυτή η αναγκαστική αποδημία, που είναι δηλωτική της υπανάπτυξης μιας χώρας, η Ελλάδα έχει ανάγκη από ανάπτυξη που απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις, κάνει άλματα προς την οικονομία της γνώσης και της καινοτομίας, συνδέει τους νέους ανερχόμενους κλάδους με τους παραδοσιακούς, εξασφαλίζει σταθερή αύξηση της παραγωγικότητας, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια της οικονομίας, οδηγεί στη σύγκλιση των περιφερειών και στη μείωση των ανισοτήτων. Χρειαζόμαστε δημόσιες επενδύσεις για ισχυρή ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Το κράτος οφείλει να έχει ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια ανάπτυξης της χώρας μας τόσο στο αναπτυξιακό όσο και στο ελεγκτικό πεδίο.

Χρειαζόμαστε ανάπτυξη που στηρίζεται στις επενδύσεις και όχι στον υπερδανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Το πρότυπο ανταγωνιστικότητας δεν μπορεί να στηρίζεται στη φθηνή εργασία που με άλλοθι την ανταγωνιστικότητα καθιστά κάποιους ακόμη πλουσιότερους τινάζοντας στον αέρα την κοινωνική συνοχή. Η σημερινή Ελλάδα που μικραίνει και φτωχαίνει καθημερινά, που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους δεν είναι μονόδρομος. Υπάρχει λύση, υπάρχει ελπίδα και οι εκλογές είναι βέβαιο ότι θα δώσουν το πράσινο φως για αλλαγή πορείας.